پایان نامه بررسی اثربخشی سه راهبرد یادگیری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تیزهوش در 115 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

فهرست مطالب

 

چکیده

 

فصل یکم: کلیات پژوهش
مقدمه 
بیان مساله 
اهمیت پژوهش 
اهداف پژوهش 
سوالات پژوهش 
فرضیات پژوهش 
تعریف عملیاتی متغیرها 

 

فصل دوم: پیشینه پژوهش
الف)تاریخچه نظریه های یادگیری 
جایگاه هوشیاری در مکاتب روانشناسی 
آغاز نظریه های شناختی یادگیری 
نظریه های رشد شناختی 
نظریه خبرپردازی یادگیری 
الگوهای شناختی 
تاریخچه پژوهش های فراشناختی 
ب)مرور مبانی نظری 
حافظه کوتاه مدت 
تقطیع 
حافظه دراز مدت 
تداخل 
مدل پردازش اطلاعات در یادگیری 
فرایندهای کنترل کننده در پردازش اطلاعات و استفاده موثراز آن در آموزش 
الف)فرایندهای کنترل کننده در ثبت حس (اولین مخزن) 
ب)فرایندهای کنترل کننده در حافظه کوتاه مدت و دراز مدت 
اقسام حافظه دراز مدت 
حافظه رویدادی 
حافظه معنائی 
حافظه روندی(روشی) 
شناخت چیست؟ 
فرایندهای شناختی حافظه 
شناخت و رابطه آن با پردازش اطلاعات 
ب) فراشناخت چیست؟ 
رابطه شناخت و فراشناخت 
عناصر تشکیل دهنده فرا شناخت 
طبقات دانش فراشناخت 
الف) اطلاعات فرد از نظام شناختی خود 
ب) اطلاع فرد از تکلیف 
ج) اطلاع فرد از راهبردها 
فرا شناخت در برابر فرا حافظه 
فرا شناخت در دانش آموزان 
رشد فراشناخت 
کمک به فراشناخت دانش آموزان 
اهمیت فراشناخت در آموزش 
کاربرداصول روانشناسی شناختی درتدریس 
تشریح راهبردهای یادگیری 
راهبردهای شناختی در برابر راهبردهای فراشناختی 
تشریح راهبردهای شناختی و انواع آن 
1 ) راهبرد تکرار یا مرور ذهنی 
الف)راهبرد تکرار ویژه موضوع های ساده و پایه 
ب) راهبرد تکرار ویژه موضوع های پیچیده و معنی دار 
2) راهبرد بسط و گسترش معنائی 
الف)راهبرد بسط ویژه تکالیف ساده و پایه 
ب)راهبرد بسط ویژه تکالیف پیچیده 
3) راهبردهای سازماندهی 
الف)راهبردهای سازماندهی ویژه تکالیف ساده و پایه 
ب) راهبردهای سازماندهی ویژه تکالیف پیچیده 
تشریح راهبردهای فراشناختی و انواع آن 
دانش و کنترل خود 
دانش و کنترل خودو خود تنظیمی 
دانش و کنترل فرایند 
کنترل اجرائی رفتار 
ارزشیابی 
نظم دهی 
فراشناخت و فرایادگیری 
چگونگی تسهیل یادگیری 
یک یادگیرنده کارامد چیست؟ 
اهمیت یادگیرنده راهبردی شدن 
ویژگی های یادگیرندگان راهبردی 
ج)مرور تحقیقات قبلی 
1)پیشینه پژوهش در خارج 
نمونه پژوهشهای مربوط به تدوین مطالعه پیش بین در این رابطه 
نمونه تحقیقات تجربی و شبه تجربی آموزش راهبردها 
پژوهشها در مناطق مختلف جهان 
2-پیشینه پژوهش در ایران 

 

فصل سوم: روش پژوهش
مقدمه (روش تحقیق) 
جامعه آماری 
نمونه و روش نمونه گیری 
ابزار اندازه گیری 
شیوه اجرای آزمون راهبردهای یادگیری 
روش نمره گذاری 
اعتبار و روایی تست 
روش جمع آوری اطلاعات 
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه 
بخش اول:توصیف اطلاعات 
بخش دوم:تحلیل یافته ها 

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
بحث و بررسی نتایج 
محدودیتهای پژوهش 
پیشنهاد های پژوهش 
منابع فارسی 
منابع انگلیسی 
چکیده انگلیسی

 

منابع

 

منابع فارسی

 

1- آقازاده،محرم،احدیان،محمد(1377) ،مبانی نظری و کاربردهای آموزشی نظریه فراشناخت،تهران:انتشارات نوپردازان.

 

2- آوانسیان،اما(1377) ،نقش آموزش فراشناختی در درک مطلب و سرعت یادگیری دانش آموزان دختر مدارس دو زبانه مقطع راهنمایی شهر تهران ،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته کودکان استثنایی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

3- انصاری،مریم(1380) ،تاثیر راهبردهای فراشناختی بر میزان پیشرفت تحصیلی و خود کنترلی دانش آموزان دختر در درس زیست شناسی سال اول دبیرستان های منطقه 19 تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

4- ابراهیمی قوام آبادی،صغری(1377) ،اثربخشی سه روش آموزشی راهبردهای یادگیری و آموزش دو جانبه،توضیح مستقیم و چرخه افکار بر درک مطلب،حل مساله،دانش فراشناختی خود پنداره تحصیلی و سرعت یادگیری در دانش آموزان دختر دوم راهنمایی معدل پایین تر از 15 شهر تهران.رساله دکتری،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

5- بحرانی،محمود(1372) ،بررسی رابطه انگیزش تجصیلی و عادات مطالعه گروهی از دانش آموزان متوسطه شیراز،پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته روانشناسی تربیتی،دانشگاه شیراز.

 

6- بیلر،رابرت(1374) ،کاربرد روانشناسی در آموزش.پروین کدیور،مترجم(1378) ،ج 1و2 مرکز نشر دانشگاهی.

 

7- پارسایی،ملوک(1379) ،چگونه حافظه خود را تا پنج برابر کنیم؟ تهران:موسسه فرهنگی هنری پارسایی اصفهان.

 

8- تدین،سعیده(1380) ،تاثیر آموزش راهبردهای حافظه بر عملکرد کودکان با ناتوای خواندن در تکالیف حافظه،پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره کودکان استثنایی تهران،دانشگاه آزاد مرکزی.

 

9-حسینی،فرخ السادات(1380) ،بررسی آموزش بکارگیری راهبردهای یادگیری بر خلاقیت پیشرفت تحصیلی دانس آموزان دوم دبیرستان نظام سالی واحدی.طرح تحقیق شورای پژوهشی استان تهران.

 

10- حیدری،پروین(1379) ،نقش اجزا دانش فراشناخت در پیشرفت تحصیلی پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی،دانشگاه آزاد تهران مرکزی.

 

11- داور،مهران(1380) ،آموزش تندخوانی،به انصمام گزیده ای از تمرین های کلیدی قابل استفاده دانش آموزان و دانشجویان تهران: انتشارات حفیظ.

 

12- سالاری فر،محمد حسین(1375) ،بررسی نقش اجزای دانش فراشناختی در خل مساله و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر سوم راهنمایی منطقه 6،آموزش و پرورش تهران.

 

13- سرمد،زهره و همکاران(1378) ،روشهای تحقیق در علوم رفتاری،تهران:انتشارات آگاه.

 

14- سولسو،رابرت،ال(1998) ،روان شناسی شناختی،ترجمه فرهاد ماهر،تهران(1372):انتشارات رشد.

 

15- سیف،علی اکبر(1376) ،روش های یادگیری و مطالعه،تهران:نشر دوران.

 

16- سیف،علی اکبر(1379) ،روش های اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی،چاپ پنجم،تهران،نشر دوران.

 

17- سیف،علی اکبر(1380) ،روان شناسی پرورشی،روان شناسی یادگیری و آموزش،ویرایش پنچم،تهران:نشر آگاه.

 

18- شریفی،جسن پاشا(1377) ،اصول روان سنجی یادگیری و آموزش،ویرایش پنجم،تهران:نشر آگاه.

 

19- شعاری نژاد،علی اکبر(1375) ،فرهنگ علوم رفتاری،تهران:انتشارات امیر کبیر.

 

20- شقاقی،فرهاد(1382) ،تاثیر آموزش مهارتها و راهبردهای یادگیری و مطالعه در یادگیری دانشجویان دانشگاه پیام نور،رساله دکتری روانشناسی تربیتی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

21- صالحی،جواد(1381) ،تاثیر دانش فراشناختی و آموزش روش خود پرسشگری هدایت نشده بر عملکرد حل مساله کودکان:یک رویکرد فرایند گرا،رساله دکتری روانشناسی تربیتی،دانشگاه علامع طباطبایی.

 

22- عباسی اول،کریم(1379) ،تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری و میزان بکارگیری آنها در درک مطلب و سرعت مطالعه دانش آموزان پسر دبیرستان مرند،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی،دانشگاه آزاد تهران مرکزی.

 

23- عباباف،زهره(1375) ،مقایسه استراتژی های (راهبردهای) یادگیری دانش آموزان قوی و ضعیف دوره دبیرستان مناطق 2و4و11 تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

24- غلامی،آمنه(1379) ،تاثیر آموزش راهبردهای فراشناختی پس خبا(PQRST)بر درک مطلب،سرعت یادگیری و عملکرد خواندن دانش آموزان دختر پایه دوم دبیرستان شیراز،پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته روانشناسی تربیتی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

25- فلاول،جان اچ(1988) ،رشد شناختی،ترجمه فرهاد ماهر،تهران:(1377) ،انتشارات رشد.

 

26- کامکار،علی(1376) ،مقایسه شیوه های مطالعه و یادگیری در دو گرئه از دانشجویان فوی و ضعیف دانشگاه علوم پزشکی یاسوج،پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته روانشناسی تربیتی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

27- کدیور،پروین(1379) ،روان شناسی تربیتی،تهران: انتشارات سمت.

 

28- کدیور،پروین(1379) ،مجموعه مقالات در روانشناسی،تهران: انتشارات منشور امید.

 

29- کرمی،ابوافضل(1381) ،تدوین ابزار سنجش راهبردهای یادگیری و مطالعه و تعیین رابطه این راهبردها با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی تهران،رساله دکتری،روانشناسی تربیتی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

30- کریمی،فرهاد(1375) ،مقایسه تاثیر دانش فراشناختی،بازنمایی گزاره ای و راهبردهای شناختی بر عملکرد حل مساله های کلامی ریاضی در دانش آموزان موفق پسر سوم راهنمایی سنقر،سال 75-74،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تربیت معلم.

 

31- گلاور،جان،رانتینگ رویس،برودنینگ،راجر(1377) ،روانشناسی شناختی برای معلمان،ترجمه،علینقی(کمال)خرازی، تهران:مرکز پیش دانشگاهی.

 

32- مری آن،رفوت،لیندالیل،لئوناردو فابو(1993) ،راهبردهای یادگیری و یادسپاری مهارت های مطالعه در طول برنامه درسی:ترجمه علینقی(کمال)خرازی،تهران:(1375) ،نشر نی.

 

33- مرتضوی زاده،سید حشمت اله(1380) ،مقایسه و بررسی استراتژی های مطالعه و یادگیری دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی بالا و پایین در مقطع متوسطه استان کهگیلویه و بویراحمد،پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته برنامه ریزی درسی،دانشگاه غلامه طباطبایی.

 

34- میرزایی،فاطمه(1381) ،بررسی رابطه بین اجزای دانش فراشناختی و درک مطلب خواندن با دیدگاهی تحولی در دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی منطقه 7 تهران، رساله کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم.

 

35- میر عابدینی،احمد(1378) ،«چگونه درس بخوانیم،چگونه امتحان بدهیم»،تهران:چاپ ششم،نشر چکامه.

 

36- مرتضوی،نصرت(1374) ،آئین مطالعه و یادگیری،تهران:چاپ هفتم،مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی.

 

37- واحدی،شهرام(1379) ،مقایسه استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی در بین دانشجویان ترک زبان و فارسی زبان پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.

 

38- هرگنهان،بی.آر.والسون.ام.اچ(1377) ،مقدمه ای بر نظریه های یادگیری(علی اکبر سیف،مترجم)تهران:نشر دوران (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی،1997).

 

39- هومن،حیدر علی(1374) ،اندازه گیری روانی تربیتی و فن تهیه تست،تهران:چاپ نهم،نشر پارسا.

 

40- هیلگارد،ای.کی.وباور.جی.اچ(1367) ،نظریه های یادگیری(جلد اول)(محمد تقی براهنی،مترجم)تهران:مرکز نشر دانشگاهی(تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی،1975).

 

41- یوسفی،زهرا(1380) ،مقایسه زاهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان موفق و ناموفق،رشته علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه های تهران،پایان نامه کارسناسی ارشد، روانشناسی تربیتی،دانشگاه علامه طباطبایی.

 

42- یوسفی لویه،مجید(1378) ،تاثیر نگهداری راهبردهای مرور ذهنی(نگهدارنده و بسط دهنده)و سازماندهی بر مشکلات حافظه کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر،تهران:سازمان آموزش و پرورش استثنایی:پژوهشکده کودکان استثنایی.

 

 

 

 

 

منابع انگلیسی

 

1? Anderson, J.R. (1980). Cognitive psycology and its implication. San francisco, CA: W.H.Freeman and company.

 

2. Anderson, C., Waters, S.H., (1989). Organization during study: Relationships between metacognition, metamemory, strategy use, 190-195.

 

3. Berry, D.C. (1983). Metacognitive experience and transfer of logical reasoning. Quarterly Journal of Experimental Psychology, vol, 35 A, 39-49.

 

4. Billingsley, B.S., & Wildman, T.M. (1990). Facilitating reading comprehension in learning disabled students: Metacognitive goals and  instructional strategies. Remedial and Special Eduction(RASE), 11(2), 18-31.

 

5. Bourne, L., Dominowski, R.L. & Ekstrand , B.R. (1971). The psychology of thinking. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

 

6. Boyd, L.L., (1992). Effects of cognitive strategy instruction on algebra problem solving of adolescents with learning disabilities. Dissertation abstracts international.vol, 53, (1-A).

 

7. Braten, I. (1991). Vygotsky as precursor to metacognitive theory: I. The concept of metacognition and its roots. (…).

 

8. Braten, Ivar; Olaussen, Bodil S. (1998). “ The Learning and Study Strategies of Norwegian First year College Students “U.S.A” Learning & Individual Diffrences, 1998,vol.10 Issue 4,P309, 19P, 9Charts.

 

9. Brown, A.L., Bransford, J.D., Ferrara, R.A. & Campione, J.C.(1983)., Learning, remembering, and undrestanding. In J.H. Flavell & E.M.Markman (Eds)., Handbook of child psychology. Volume 11 I.Cognitive development. New York: Wiley.

 

10. Byrd, Diana, M; & Gholson, Barry, (1995). Reading, Memory and metacognition.  Journal of Education Psychology. Vol.77,115-131.

 

11. Carr, Marta; Joyce, Alexander, (1998). Where Gifted Children do not excel on metacognitive task. Canadian Journal of Psychology, Vol 18,212-235.

 

12. Cross, D.R. & Paris,S.G.(1998). Developmental and Instructional Analisies of Students Metacognition. Journal of Educational Psychology, Vol, 80, 131-142.

 

13. Corsale, K., & Ornstein, P.A. (1980). Developmental changes in children’s use of semantic information in recall. Journal of Experimental child Psychology, Vol, 30, 231-245.

 

14. Davidson, J.E., Deuser, R. & Sternberg, R.J. (1994). The role of metacognition in problem solving. In J.Metcalf & A.P. Shimamura (Eds)., Metacognition: Knowing about knowing (pp.207-26). Cambridge, MA:MIT.

 

15. Ellen Bouchard Ryan, Elizabeth.J. Short and Keri.A.Weeg.(1991) “ The role of cognitive strategy training in improving the Academic performance of Learning Disabled children. Journal of Educational Psychology.

 

16. Flavell,J.H.(1971). First discussant’s comments: what is memory devalopmentsof?

 

 

 

چکیده :

 

بررسی تاثیر آموزشهای راهبردهای یادگیری (مرور ذهنی، بسط دهی، سازمان دادن، نظارت بر درک) بر پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان تیز هوش مقطع دبیرستان .

 

روش نمونه گیری افراد نمونه از نظر تعداد ، جنس و غیره : نمونه گیری تصادفی ساده که از بین دانش آموزان تیز هوش دخترانه پایه اول 2 کلاس گزینش شد که یک کلاس به عنوان گروه آزمایش و یک کلاس گروه کنترل محسوب گردیدهمچنین ابزار اندازه گیری مورد استفاده آزمون راهبردهای یادگیری و آزمونهای رسمی نیمسال اول و نیمسال دوم.بوده است.

 

روش پژوهش به صورت آزمایشی انجام گرفته است و در اینجا طرح پژوهش به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد.

 

نتیجه کلی فرضیه اول بدین صورت می باشد که آموزش راهبردهای یادگیری باعث افزایش پیشرفت تحصیلی می شود و مورد تایید نیز قرار گرفت و فرضیه های 2 و 3و 4و 5 مبنی بر :

 

وجود رابطه بین راهبرد مرور ذهنی بر پیشرفت تحصیلی ، وجود رابطه بین راهبرد بسط ذهنی بر پیشرفت تحصیلی ، وجود رابطه سازمان دهی بر پیشرفت تحصیلی و وجود رابطه بین راهبرد نظارت بر درک بر پیشرفت تحصیلی نیز مورد تایید قرارگرفتند.

 

 

 

مقدمه :

 

بسم الله الرحمن الرحیم

 

اقرأ باسم ربک الذی خلق ، خلق­الانسان من علق ، اقرأ و ربک الاکرم ، الذی علم بالقلم ، علم الانسان مالم یعلم [1].

 

ای رسول بخوان به نام پروردگارت که آفریننده عالم است . آن خدایی که آدمی را از خون بسته بیافرید ، بخوان (قرآن را) که پروردگار تو کریم­ترین کریمان است آن خدایی که بشر را علم نوشتن به قلم آموخت و به آدمی آنچه را نمی دانست تعلیم داد .

 

تعلیم و یاد دادن نادانسته ها اولین و مهم­ترین پیام الهی و بزرگترین رسالت انبیا و معلمین بشر است و یادگیری و آموختن مهم­ترین وظیفه هر انسان است لذا از تولد تا مرگ و در هر زمان و موقعیتی باید این تعلیم و تعلم بین انسانها به نحو شایسته انجام گیرد . از طرف دیگر خداوند در وجود انسان توانمندی ها و استعدادهای شگرفی به ودیعه نهاده است که به واسطه این خلقت به خود آفرین گفته و به انسان مقام اشرف مخلوقات داده است .

 

یکی از ویژگی های مهم انسانی برخورداری از ظرفیت ذهنی شگرف و توانایی عظیم یادگیری است .

 

بخش اعظم اطلاعات بشری از طریق این مهارت کسب می شود . پیشرفت و تمدن ، مقابله با طبیعت و مهار آن ، رفع نیازهای متنوع خود ، دستیابی به تکنولوژی پیچیده و غیره همه حاصل تلاش انسان برای یادگیری و تجربه­اندوزی بوده است .

 

در جهان امروز یعنی عصر انفجار اطلاعات ، تولید اطلاعات جدید و کهنه شدن اطلاعات قبلی آنچنان سریع انجام می شود که مطالب کتابها قبل از بیرون آمدن از زیر چاپ کهنه می شوند (مرتضوی،1374) ، بنابراین ، روش یادگیری (فرآیند) در مقایسه با یادگیری اطلاعات (محصول) در کانون توجه بیشتری قرار گرفته است . چون در فرآیند یادگیری ، این خود فراگیر است که در زندگی واقعی ـ امروز و آینده ـ باید از مهارت چگونگی یادگرفتن خود استفاده کند ، لذا توجه به روش های درست آموزش و آموختن که در آن مسئولیت امر یادگیری به خود فراگیر واگذار می شود ، ضروری به نظر می رسد . در جهان امروز داشتن «سواد علمی ـ فنی» [2] برای هر فرد لازم است . سواد علمی ـ فنی به مجموعه ای از دانستنی ها و مهارت ها در زمینه علوم و تکنولوژی اطلاق می شود که هر انسانی برای زندگی کردن به آن نیاز دارد و در واقع داشتن توانائی در حل مسائل و مشکلاتی است که جامعه امروز بشری با آن مواجه است و این سواد در تمام عمر با 3 شرط تحقق می یابد .

 

1 ـ داشتن اطلاعات کافی در مورد دانش پایه .

 

2 ـ وجود انگیزه برای یادگیری .

 

3 ـ دانستن راه و روش یادگیری(میرعابدینی ، 1378).

 

لازم به ذکر است که مدارس تنها می توانند بخشی از آموزش های لازم برای مهارت زندگی را در مدت زمانی که دانش آموزان در آن محل سپری می کنند ، در اختیار آنها بگذارند . اما اگر همین فرصت ، بیشتر از ارائه اطلاعات ، صرف روش کسب اطلاعات در زمینه های مختلف شود ، این امید وجود دارد که علاقه و اعتقاد و توان و دانش لازم برای یادگیری مادام العمر ، که لازمه زندگی و تعالی بخش آن است ، در افراد فراگیر به وجود آید .

 

لذا اندیشمندان از دیرباز به اهمیت یادگیری و ضرورت شناخت آن پی برده اند ، به طوری که تاریخچه بررسی یادگیری به 2400 سال قبل یعنی دوره افلاطون و ارسطو بر می گردد.

 

افلاطون و ارسطو هر دو فردگرا هستند و ذهن را فعال می دانند ، با این تفاوت که افلاطون را می توان فطرت گرا نامید،زیرا دانش را یکی از ویژگی های ارثی انسان می داند،ولی ارسطو را می توان تجربه گرا دانست،زیرا تجارب حسی را سرچشمه همه دانش ها می دانست . عقاید این دو دانشمند در طول تاریخ روی همه نظریه پردازان یادگیری تاثیر داشته است . مثلاً ، عقاید افلاطون درباره ماهیت دانش از آغاز مسیحیت تا دوره رنسانس نظریه غالب محسوب می شد . از قرن هفدهم به بعد پیروان مکتب تداعی گرایی به مخالفت با نظریه فطرت ـ گرایی برخاستند.به طوری که،در قرن نوزدهم توجه شایانی به قانون تداعی ارسطو (شباهت ، تضاد ، مجاورت و بسامد) مبذول شد . سپس، مکتب رفتار گرایی اسکینر ، با ارائه اصول رفتار گرایی در یادگیری انسان و تهیه فنونی برای مدیریت کلاس و تغییر رفتار افراد ، تاثیرات عمیقی در آموزش و پرورش گذاشت . در نیمه دوم قرن بیستم رویکرد شناخت گرایی در مخالفت با دیدگاه مکانیکی رفتار گرایان درباره­ی انسان ، یادگیری را ایجاد تغییر در ساخت شناختی و فرآیندهای ذهنی یادگیرنده تعریف کردند. شناخت گرایان[3] در زمینه یادگیری ، نظریه های متعددی را ارائه نمودند . از جمله ، یادگیری گشتالتی[4] ، نظریه یادگیری معنی دار کلامی آزوبل[5] ، نظریه یادیگری شناختی ـ اجتماعی بندورا[6] و سرانجام نظریه روانشناسی خبر پردازی[7] یا پردازش اطلاعات مطرح شدند . نظریه خبر پردازی یادگیری انسان را یک فعالیت مستمر پردازش اطلاعات می داند و به مطالعه راه هایی می پردازد که آدمیان به توسط آنها دانش را کسب ،ذخیره و یادآوری می کند و آن را مورد استفاده قرار می دهد . دراین نظریه از کامپیوتر به عنوان الگویی برای تبیین ذهنی انسان و فرآیند یادگیری استفاده شد (میرسعیدی،1380).

 

تدابیری که به این منظور توسط صاحب نظران حوزه روان شناسی خبر پردازی ابداع شد ، با نام روش ها یا مهارت های یادگیری یابه طوردقیق تر راهبردها یا استراتژی های شناختی ، نام گذاری شد و سرانجام روان شناختی فراشناخت ، حوزه اندیشه گری نوینی ، که به راه های هدایت و نظارت بر راهبردهای شناختی خود می اندیشید از دهه 1970 توسط جان فلاول آغاز شد و به تدریج جمع زیادی از اندیشمندان به آن روی آوردند و نظریات و راهبردهای مختلف فراشناختی را ارائه نمودند . بنابراین نظریه های یادگیری قرن بیستم شامل دو مجموعه بزرگ رفتار گرایی و شناخت گرایی است،  در نظریات رفتارگرایی موضوع مورد مطالعه ، رفتارهای قابل مشاهده است که باید هر چه دقیقتر و عینی تر بررسی شود . اما دیدگاه شناختی دنیای ذهن را موضوع مورد مطالعه قرار می دهد . دراین حوزه مطالعاتی جدید ، یادگیری انسان به گونه ای عینی و نظام دار تشریح می شود . نتایج تحقیقات انجام شده دراین چهارچوب می تواند در یادگیری وآموزش مورد استفاده روان شناسان و مربیان باشد . علاوه بر این با بهره گیری از نظام پردازش اطلاعات می توان موضوعات مورد نظر دیدگاه های دیگر را نیز به شیوه ای تازه نگریست و آنها را به نحوی عینی ، منطقی و پویا سازمان داد (کدیور،1379) . با توجه به نظریه های شناختی و دانش فراشناختی ، امروزه در امر یادگیری ، فردی موفق است که شیوه آموختن را فرا گرفته باشد . اساس نظام آموزشی در قرن بیست و یکم ، فراهم ساختن زمینه تجربی فعالیت های آموزشی و آموزش چگونه فکر کردن و چگونه یادگرفتن است . بر این اساس ، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش راهبردهای مطالعه و یادگیری بویژه راهبردهای شناختی و فراشناختی در میزان یادگیری درسی و پیشرفت تحصیلی فراگیران می پردازد . این راهبردها ، روش های مختلف فراگیری مطالب ساده و پیچیده را چه از راه شناخت (پردازش عقلی مطالب) و چه از راه فراشناخت (شناخت از شناخت خود) به فراگیر می آموزد . لذا فراگیران با یادگیری این روش ها و استفاده از آنها هنگام مطالعه می توانند بر سرعت و کیفیت یادگیری خود بیافزایند و این امر در دراز مدت منجر به تحولات کیفی در نظام آموزشی می شود . به نظر می رسد اگر معلمان این راهبردها را فراگرفته و در روش تدریس خود پیاده نمایند و آنها را به دانش آموزان نیز یاد دهند ، در این راه کوتاهترین و موثرترین گام ها برداشته می شود(میرسعیدی،1380) .